Por Diyes Porsiyento
Masaya at nakakainis ang una kong salta sa pier.
Nagpunta ako upang ipasa ang isang dokumentong kailangan upang mailabas ang aming eksportasyon.
Magulo, maingay at mainit ang lugar na iyon.
Ang bagsik ng araw ang primerang kalaban mo.
Iyon ang akala ko.
Pumasok ako sa gate at doon nakita ko,
Isang mamang naka-uniporme, may hawak na baraha at nakaupo sa lilom.
Hindi ko siya pinanasin. Ako'y nagtuloy-tuloy,
Ngunit ako'y nahinto nang tawagin niya ang aking atensiyon.
"Psst…" ang sabi niya. Sukat na ako'y malingon.
"Tila bagong salta ka," sabay tingin sa aking identipikasyon.
"Aba! Magpakape ka naman. Iyon ang patakaran dito.
Kailangang magbigay ka sa akin kahit na sasampung piso."
Por diyes porsiyento.
Ako'y napilitang humugot sa pantalon ko
Sa kasamaang palad ay walang sampung piso.
Iniabot ko ang beinte sa mamang mahilig magkape,
Tamang-tama lang daw iyon. Wala daw siyang pansukli.
Ang sunod kong nakita, marahil ay nasa sisenta.
Puti na ang buhok, ang balat ay kulubot pa,
Ako ay lihim na humanga sa katapatan niya,
Naglilingkod sa gobyerno sa halip na magpahinga.
"Magandang umaga," bati ko sa kanya.
Tiningnan ako mula ulo at saka biglang tumawa.
"Tila bago kang salta," sa hinahabol na paghinga ay wika niya.
"Alam mo na ba ang tara. Dalawang daan ang bawat kaha."
Kaygaling niyang magkwenta.
Ang apat na kaha ko'y siyam na daan ang sabi niya,
Kung wala akong ibibigay ay hindi siya pipirma,
Mabibinbin ang eksportasyon. Kargamento'y 'di maikakarga.
Ako ay nailing saka dumukot sa bulsa.
Limang daan ang iniabot ko, "Boss, tawad na ang iba."
Siya ay sumandal, saka binitiwan ang pluma.
"Ano ito galunggong?" tanong niyang walang duda.
Wala akong nagawa. Baon ko'y iniabono na.
Sa loob ko'y nanalangin na sana sa kanyang pagpirma,
Ika-isang daang uod, nawa ay pumayag na,
Kung magkakaganoon, patay kang lolo ka,
Tiyak na sa'yong hukay isang daang uod ang kasama.
Sa kabilang mesa, ako'y nagpunta,
Naghulog ng sampu, ayaw kong humirit siya.
Ngunit ayaw pang pumirma, tila may hinihintay pa.
"Absent kasi si ma'am. Ako na ang kokolekta ng kanyang trenta."
Malapit nang matapos ang una kong salta.
Isang pirma na lamang at makakauwi na.
Ngunit anong malas ng aking pagpapapirma,
Ito pa ang isa't nanghihingi ng singkwenta.
"Miss, pasensiya ka na. Wala na akong singkwenta.
Hindi ko kasi alam. Ako kasi'y bagong salta.
Hayaan mo't sa susunod ay hindi ko na malilimot.
Dito pala ay may bigayan. Pasensiya.
Hayaan mo't sa sususnod.
Bigla siyang umismid na tila mananabunot.
Matama akong tiningnan. Mula sa ulo ay hinagod.
"Anong pacencia? Wala ditong pacencia,
Doon sa paninderya, magbakasakali ka."
Ako'y napabuntong hininga sabay na napakamot.
Pang-taxi ko pa sana. Ito ang huli kong dinukot
Nang-iabot ko ang trenta. Ngumiti siya hanggang tenga.
"May utang ka sa aking beinte. Sa susunod may dagdag ka."
Habang sakay sa dyip, lihim akong natawa,
Nang maalala ko ang una kong salta,
Kaydaming payaso ang aking nakilala,
Ngunit sa halip na matawa, ang tototo ako'y napika.
Por diyes porseyento! Mga payasong mukha'y walang pinta.
Hindi na nahiya! Ang kakapal ng mukha!